ΚΑΣΤΟΡΙΑ: ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Είναι μόνο λίγες μέρες που γυρίσαμε από την Καστοριά και καθώς κοιτάω τις φωτογραφίες, αναρωτιέμαι πως είναι δυνατόν να μην είχαμε πάει ποτέ ως τώρα.. Και δεν είναι ότι δεν το είχαμε σκεφτεί ή ότι δεν είχαμε την ευκαιρία, αλλά γνωρίζοντας ελάχιστα για αυτή την πόλη (για την ακρίβεια τα εξής δυο – ότι περιβάλλεται από μια όμορφη λίμνη και ότι οι κάτοικοι της ασχολούνται ως επί το πλείστον με τη γουνοποιία), πάντα έβρισκα έναν προορισμό που με γοήτευε περισσότερο και πάντα αφήναμε την Καστοριά για μια άλλη φορά..

Αυτή η φορά ήρθε λοιπόν, κάπου στα μέσα του Αυγούστου, για να μου αποδείξει περίτρανα, πόσο λάθος έκανα όλες εκείνες τις φορές που την απέρριψα και να με κάνει να αναρωτιέμαι, πόσο περισσότερο μπορεί να με εντυπωσίαζε η Καστοριά αν την επισκεπτόμουν χειμώνα, με τη λίμνη παγωμένη και τα πανέμορφα αρχοντικά να διαγράφονται αχνά πίσω από πέπλα ομίχλης;

Αλλά μιας και δε μου αρέσουν οι υποθετικές ερωτήσεις, θα δώσω μια υπόσχεση στον εαυτό μου ότι θα επιστρέψω τον χειμώνα. Μέχρι τότε όμως θα αναπολώ την καλοκαιρινή Καστοριά, στην οποία μπορείς να περπατήσεις για χιλιόμετρα κατά μήκος της λίμνης παρατηρώντας τα δεκάδες διαφορετικά είδη πουλιών, να πιεις τον καφέ σου στο μπαλκόνι του Ναυτικού Ομίλου παρακολουθώντας τον ήλιο να χάνεται πίσω από την πόλη, να τρως κάτω από τεράστια πλατάνια στον Απόσκεπο, χαζεύοντας την πόλη από ψηλά…

Μπορεί να σας ακούγεται περίεργο αλλά, για όσες μέρες ήμουν στην Καστοριά είχα την ψευδαίσθηση ότι ήμουν σε νησί. Το γεγονός ότι η πόλη είναι χτισμένη σε μια χερσόνησο η οποία εισχωρεί στη λίμνη έχει σαν αποτέλεσμα να βλέπεις μπροστά σου τη λίμνη, σχεδόν σε όποιο μέρος της πόλης κι αν βρίσκεσαι. Η λίμνη Ορεστιάδα καλύπτει σήμερα μια έκταση 30 τετραγωνικών χιλιομέτρων όντας πολύ μικρότερη από την αρχική της μορφής η οποία σχηματίστηκε 5.000.000 χρόνια πριν. Κάναμε το γύρω της λίμνης δυο φορές τόσο με το αυτοκίνητο όσο και με τα πόδια (όχι ολόκληρης της λίμνης αλλά της χερσονήσου της Καστοριάς - μήκους 6χλμ) και οι εικόνες που αντικρίσαμε ήταν εντυπωσιακές. Είδαμε κύκνους, πάπιες, κορμοράνους, αγριοπελεκάνους και άλλα πουλιά τα οποία συναντούσαμε για πρώτη φορά, είδαμε τους ντόπιους να ψαρεύουν και άλλους να κάνουν κωπηλασία ή ακόμη και σκι, είδαμε την πόλη να αντικατοπτρίζεται στο νερό δημιουργώντας μια μαγική εικόνα και καθίσαμε σε παγκάκια στην άκρη της λίμνης  απολαμβάνοντας την ηρεμία που απέπνεε το υδάτινο τοπίο.

Η σπηλιά του δράκου έχει μήκος περίπου 300 μέτρων και ηλικία 10.000 ετών αφού μέσα στο σπήλαιο έχουν εντοπιστεί οστά ενός είδους αρκούδας η οποία έχει εξαφανιστεί εδώ και 10.000 χρόνια. Στο εσωτερικό της σπηλιάς θα δείτε εντυπωσιακούς σταλακτίτες και σταλαγμίτες καθώς και 7 υπόγειες λίμνες. Η σπηλιά πήρε το όνομα της από έναν μύθο, σύμφωνα με τον οποίο πριν από πολλούς αιώνες η σπηλιά ήταν χρυσωρυχείο και την φύλαγε ένας δράκος. Η είσοδος στη σπηλιά γίνεται κάθε μισή ώρα σε γκρουπ με ξεναγό και το εισιτήριο είναι 6 ευρώ.

Το Μοναστήρι της Παναγίας της Μαυριώτισσας βρίσκεται λίγα μέτρα από τη σπηλιά του Δράκου και χρονολογείται από το 12^ο αιώνα. Η αρχική ονομασία του ναού ήταν Μεσονησιώτισσα καθώς βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της λίμνης ενώ αργότερα μετονομάστηκε σε Μαυριώτισσα εξαιτίας του απέναντι παραλίμνιου χωριού Μαύροβο, οι κάτοικοι του οποίου φρόντιζαν τη μονή. Χαρακτηριστικό του ναού είναι οι εξωτερικές τοιχογραφίες, οι οποίες συναντώνται συχνά στους ναούς των Βαλκανίων. Άλλη μια ιδιαιτερότητα του ναού, σύμφωνα με τους ντόπιους είναι ότι η εικόνα της Παναγίας που παρακολουθεί την αποκαθήλωση είναι λυπημένη και όχι χαμογελαστή όπως συνηθίζεται. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, οι κατακτητές, αφαίρεσαν τα μάτια από όλες τις τοιχογραφίες, ενώ ο ναός είχε μετατραπεί σε στάβλο και για το λόγο αυτό το πάτωμα είναι κατεστραμμένο. 

Ο βυζαντινολόγος Henri Grégoire είχε πει πως αν ποτέ η Βυζαντινή παράδοση χαθεί, η πόλη της Καστοριάς είναι αρκετή για να γίνει ανάκτηση της.  Η μεγάλη ακμή που γνώρισε η πόλη από το 10^ο έως τον 19^ο αιώνα ήταν ο λόγος που σε αυτή την μικρή πόλη υπάρχουν 61 σωζόμενοι Βυζαντινοί και Μεταβυζαντινοί Ναοί. Ο ναός του Αγίου Στεφάνου είναι η παλαιότερη εκκλησία της Καστοριάς που σώζεται μέχρι τις μέρες μας ενώ είναι ο μόνος βυζαντινός ναός της πόλης που έχει γυναικωνίτη. Ανάμεσα στους ναούς ξεχωρίζουν οι Άγιοι Ανάργυροι, η Παναγία Κουμπελίδικη, ο Ταξιάρχης Μητροπόλεως και ο Άγιος Νικόλαος του Κασνίτζη.

Η μεγάλη ακμή που γνώρισε η πόλη της Καστοριάς ανά τους αιώνες λόγω της γουνοποιίας είναι εμφανής και από τα εντυπωσιακά αρχοντικά που στέκουν επιβλητικά να ατενίζουν την λίμνη. Τα περισσότερα από αυτά χρίστηκαν κατά το 17^ο και 18^ο αιώνα και ξεχωρίζουν για τις ιδιαίτερες τοιχογραφίες τους, τα βιτρό αλλά και την εξωτερική φρουριακή τους όψη. Οι δυο παραδοσιακές συνοικίες της πόλης είναι το Αποζάρι στη βόρεια πλευρά και το Ντολτσο στη νότια πλευρά της πόλης. Περπατήσετε στις δυο συνοικίες για να θαυμάσετε τα στενά πλακόστρωτα καλντερίμια, τα παραδοσιακά αρχοντικά με τους όμορφους κήπους, τους βυζαντινούς ναούς και τα διάφορα μουσεία.

Λίγο έξω από την πόλη της Καστοριάς στη θέση «Νησί», βρίσκεται ο Λιμναίος Νεολιθικός Οικισμός Δισπηλιού. Ο οικισμός εντοπίστηκε μόλις το 1932 όταν η στάθμη της λίμνης υποχώρησε και έγιναν ορατά κάποια υπολείμματα ξύλινων πασάλων. Όταν το 1965 η στάθμη της λίμνης υποχώρησε ακόμη περισσότερο ήρθαν στην επιφάνεια στοιχεία που μαρτυρούσαν την ύπαρξη ενός εκτεταμένου λιμναίου οικισμού της Νεολιθικής περιόδου. Οι ανασκαφές άρχισαν το 1992 και ακολούθησε η αναπαράσταση του οικισμού ο οποίος αποτελείται σήμερα από 8 καλύβες. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η ύπαρξη μιας πινακίδας που χρονολογείται από το 5260 π.Χ. και εικάζεται ότι αποτελεί πρώιμη μορφή γραπτού λόγου.

Όπως έχετε καταλάβει έως τώρα η Καστοριά είναι μια πανέμορφη πόλη. Γι’ αυτό μην παραλείψετε να κάνετε ένα διάλειμμα και να χαλαρώσετε θαυμάζοντας τη θέα της πόλης να στέκει αμφιθεατρικά πάνω από τα ήρεμα νερά της λίμνης Ορεστιάδας. Αρχίστε τη μέρα σας ανεβαίνοντας στον Προφήτη Ηλία για να απολαύσετε τον καφέ σας με θέα τη βόρεια πλευρά της πόλης και συνεχίστε λίγο πιο πάνω, μέχρι τον Άγιο Αθανάσιο που είναι το ψηλότερο σημείο μέσα στην πόλη της Καστοριάς. Το μεσημέρι, βγείτε λίγο έξω από την πόλη, μέχρι το χωριό Απόσκεπος μου μοιάζει σαν ένα πανέμορφο μπαλκόνι που κρέμεται πάνω από την Καστοριά. Και αν θέλετε να συνδυάσετε την υπέροχη θέα με ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα, μην παραλείψετε να επισκεφτείτε τον Ναυτικό Όμιλο. Καθίστε στο μπαλκόνι και απολαύστε την πόλη να αντικατοπτρίζεται στα νερά της λίμνης καθώς ο ήλιος χάνεται..

Όπου κι αν φάγαμε τις τρεις μέρες που μείναμε στην Καστοριά, το φαγητό ήταν εξαιρετικό. Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση μάλιστα το πόσο πολλά και καλά μαγαζιά έχει αυτή η μικρή πόλη. Ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση όμως μου έκανε το εστιατόριο Γράδα, το οποίο βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της πόλης, δίπλα στη λίμνη. Είχα διαβάσει για το συγκεκριμένο μαγαζί όσο έκανα την έρευνα μου πριν το ταξίδι αλλά δέχτηκα και πολλά μηνύματα όσο ήμουν εκεί που μου το σύστησαν ως το καλύτερο μαγαζί της πόλης. Και εννοείται ότι ήταν από τα πρώτα μαγαζιά που επισκέφτηκα όταν έφτασα στην πόλη. Η Γράδα δεν είναι απλά το καλύτερο μαγαζί της Καστοριάς, αλλά ένα από τα καλύτερα που έχω επισκεφτεί στην Ελλάδα. Η κουζίνα του μαγαζιού είναι γκουρμέ, μη σας τρομάζει το γκουρμέ – οι μερίδες είναι πολύ χορταστικές, με διεθνείς επιρροές και χώρος αποπνέει μια πολυτέλεια σε συνδυασμό με μια γλυκιά ζεστασιά. Δοκιμάστε οπωσδήποτε την τηγανιτή τυρόπιτα με τη μαρμελάδα ντομάτας και το τηγανιτό κοτόπουλο με μανιτάρια και μέλι.

Το δεύτερο μαγαζί που με ενθουσίασε στην Καστοριά, δεν το είχα βρει πουθενά στο ίντερνετ. Ούτε κριτικές στο tripadvisor, ούτε φωτογραφίες ούτε τίποτα. Αλλά τι να το κάνεις το tripadvisor όταν υπάρχουν οι ντόπιοι και όταν υπάρχουν ξενοδοχεία όπως το Esperos Palace, που οι άνθρωποι του θα κάνουν τα πάντα για να κάνουν τη διαμονή σου αξέχαστη και θα σου συστήσουν τα καλύτερα μαγαζιά(ευχαριστώ Κίμωνα!); Λίγο έξω από την Καστοριά (περίπου ένα 10λεπτο) στο χωριό Απόσκεπος, η Ταβέρνα της Μαρίας (πρώην Πλατάνια) είναι μια μικρή όαση. Το φαγητό προσεγμένο και νόστιμο, οι τιμές εξαιρετικές και το καλύτερο… Όλα αυτά σε μια ήσυχη πλατεία, κάτω από τεράστια πλατάνια, νερά που τρέχουν και την Καστοριά να απλώνεται μπροστά μας. Δοκιμάστε οπωσδήποτε τα κεφτεδάκια στη σχάρα και το λουκάνικο.

Λένε ότι η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η πρώτη μου επαφή με την Καστοριά ήταν το Esperos Palace Luxury& Spa Hotel. Μετά από μια διαδρομή 3μιση ωρών, φτάσαμε αρκετά κουρασμένοι στο ξενοδοχείο, αλλά μερικά δευτερόλεπτα ήταν αρκετά για να ξεχάσουμε οποιαδήποτε κούραση. Η ζεστασιά και το χαμόγελο με το οποίο μας υποδέχτηκαν, η πανέμορφη reception με τους τεράστιους χώρους και τους αναπαυτικούς καναπέδες, το διάφανο ασανσέρ που έβλεπε σε αυτό το τόσο ιδιαίτερο εστιατόριο, οι αχτίδες του ήλιου που έπεφταν από την γυάλινη οροφή δημιουργώντας μια περίεργη γεωμετρία στο χώρο και τέλος το δωμάτιο, με αυτό το τεράστιο και τόσο αναπαυτικό κρεβάτι (δες εδώ περισσότερες λεπτομέρειες για τη διαμονή μου στο Esperos Palace). Πώς να μη λατρέψεις την Καστοριά, όταν το ταξίδι ξεκινάει κάπως έτσι;